مطالعه تطبیقی دام گستری در حقوق ایران و آمریکا

چکیده مطالعه تطبیقی دام گستری در حقوق ایران و آمریکا به کوشش محمود ملک زاده دام گستری از جمله شیوه های است که مامورین و ضابطین دادگستری از آن جهت کشف جرم و تحصیل دلیل علیه متهم استفاده می کنند. بدین نحو که با مخفی کردن هویت خود و تحریک متهم به ارتکاب جرم اقدام به دستگیری وی می نمایند. این روش از جمله طرق مرسوم کشف جرم در حقوق کشور ها محسوب می گردد. نکته قابل ذکر در این رابطه بحث مشروعیت یا عدم مشروعیت آن است که همواره ذهن حقوقدانان و قانونگذاران را به خود مشغول کرده است. پاره ای طرفدار آزادی چنین روشی و پاره ای نیز طرفدار ممنوعیت بکارگیری آن توسط ضابطین هستند. قوانین کشورمان برخلاف قوانین کشور آمریکا که به نحو گسترده ای به موضوع دام گستری پرداخته و چنین اقداماتی را از زمره علل رافع مسولیت محسوب می کند و مرتکب به دام افتاده را تحت شرایطی مبری از مسولیت می داند، ساکت است و تنها از برخی از مواد آن می توان عدم مشروعیت بکارگیری چنین روشی را استنباط نمود. در این پژوهش کوشیده شده است تا ضمن بررسی حقوق کشور آمریکا به عنوان کشوری که به طرز گسترده ای به موضوع دام گستری پرداخته است و تنقیح و تشریح دلایل موافقان و مخالفان دام گستری، به بررسی حقوق کشورمان در این رابطه و این امر که آیا دام گستری در حقوق ایران نیز می تواند به عنوان یک علل رافع مسولیت شناخته شود یا خیر خواهیم پرداخت. از این رو پس از تبیین مفهوم و مبانی مشروعیت و عدم مشروعیت دام گستری و شرایط تحقق آن به بررسی اثر گذاری آن در ماهیت جرم و مجازات و مسولیت مرتکب خواهیم پرداخت. کلید واژه: دام گستری، تحریک به ارتکاب جرم، تسهیل وقوع جرم، پلیس مخفی، کشف جرم.